تبیین نقش مؤلفه «پایداری» در فرآیند شکل‌گیری «مجموعه‌های گردشگری اکولوژیک»

رونق گردشگری در هر مکان جغرافیایی در کنار پیامدهای مثبت و منفی اقتصادی- اجتماعی، اثرات زیست‌محیطی به همراه دارد که در صورت ادامه یافتن می­تواند خسارت­های جبران­ناپذیری را به بار آورد. گردشگری پایدار محیطی یا اکولوژیک، عبارت است از: گسترش صنعت گردشگری و جذب جهانگردان به کشور با استفاده از منابع موجود، به گونه­ای که ضمن پاسخ دادن به نیازهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ضوابط قانونی جامعه و انتظار جهانگردان، بتوان وحدت و یکپارچگی و هویت فرهنگی و سلامت محیط زیست، تعادل اقتصادی و رفاه مردمان کشور و میهمانان آنها را به طور متوازن و پیوسته در حد بهینه تأمین کرد. برنامه­های توسعه پایدار گردشگری در هر کشور می­بایست با ارزش­ها و ایدئولوژی­های خاص آن کشور سازگار باشد، در واقع همواره باید اصل انعطاف­پذیری و تغییر رعایت شود. ساختار اصلی مقاله بر پژوهش با رویکرد تحلیلی به روش کتابخانه­ای و پیمایشی از نوع کاربردی استوار است که به واکاوی و تحلیل اطلاعات مرتبط با مبانی نظری صنعت گردشگری می­پردازد؛ سپس نگاهی به مبانی گردشگری ­پایدار و رابطه آن با عوامل شکل­دهنده مجموعه­های گردشگری اکولوژیک با هدف ارتقای مجموعه­های گردشگری در منطقه مورد پژوهش براساس نظریات پرداخته و فرآیند شکل­گیری مجموعه­های گردشگری اکولوژیک تببین می­شود و سپس نمونه مورد مطالعه به عنوان یک محیط گردشگری پایدار که بر اساس رویکرد طراحی اکولوژیک (زیست محیط‌گرا) با بهره­گیری از مفاهیم و مبانی نظری تحقیق انجام شده است، ارائه می­شود. نتایج پژوهش نشان می­دهد که شکل­گیری مجموعه­های گردشگری اکولوژیک در اطراف جاذبه­های طبیعی- تاریخی در کشورمان می­تواند گامی مؤثر در توسعه پایدار گردشگری باشد؛ همچنین اگر «برنامه­ریزی فیزیکی گردشگری» در ایران با شیوه­ای نظام یافته انجام گیرد، می­تواند به «ایجاد اشتغال» و «افزایش ارزش پول داخلی» منجر شود.